Sprzeciw przedsiębiorcy na błędnie prowadzoną kontrolę

Każdemu przedsiębiorcy przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu wobec podjęcia i wykonywania czynności kontrolnych z naruszeniem tych przepisów. Instytucja sprzeciwu została stworzona z myślą o kontrolowanym i możliwości przerwania przez niego wszczętej już kontroli. Co ważne, sprzeciw może być wniesiony tylko w przypadku naruszeń przepisów wyraźnie określonych w katalogu znajdującym się w Prawie przedsiębiorców.

W myśl przepisów Prawa przedsiębiorców przedsiębiorca może wnieść sprzeciw wobec podjęcia i wykonywania przez organ kontroli czynności z naruszeniem art. 48, art. 49, art. 50 ust. 1 i 5, art. 51 ust. 1, art. 54 ust. 1, art. 55 ust. 1 i 2 oraz art. 58 ustawy. Oznacza to, że sprzeciw może zostać złożony, gdy:

• przedsiębiorca nie został zawiadomiony o zamiarze wszczęcia kontroli,
   
• kontrola została podjęta bez okazania legitymacji służbowej i upoważnienia do jej przeprowadzenia,
   
• czynności kontrolne przeprowadzono poza siedzibą przedsiębiorcy lub miejscem wykonywania działalności gospodarczej oraz poza godzinami pracy lub czasu faktycznego prowadzenia działalności kontrolowanej firmy,
   
• u danego przedsiębiorcy podjęta została kontrola i równocześnie jest prowadzone więcej niż jedno postępowanie kontrolne,
   
• przekroczony został dopuszczalny maksymalny czas trwania kontroli,
   
• podjęto i przeprowadzono kontrolę bez ograniczeń czasowych w przypadkach innych niż te wyszczególnione w art. 55 ust. 2 Prawa przedsiębiorców,
   
• ten sam organ przeprowadził ponowną kontrolę.

Katalog naruszeń podlegających sprzeciwowi przedsiębiorcy jest zamknięty. Zatem uchybienia kontrolerów w zakresie innych regulacji nie dają podstaw do wniesienia sprzeciwu.

Tryb wniesienia sprzeciwu

Przedsiębiorca wnosi sprzeciw na piśmie do organu kontroli, którego czynności on dotyczy. O wniesieniu sprzeciwu przedsiębiorca zawiadamia na piśmie kontrolującego.

Sprzeciw należy wnieść w terminie 3 dni roboczych od dnia wszczęcia kontroli przez organ kontroli lub wystąpienia przesłanki do jego wniesienia. Zastosowanie ma tutaj art. 57 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2096 ze zm.), zgodnie z którym, jeżeli początkiem terminu określonego w dniach jest pewne zdarzenie, przy obliczaniu tego terminu nie uwzględnia się dnia, w którym zdarzenie nastąpiło. Upływ ostatniego z wyznaczonej liczby dni uważa się za koniec terminu.

Przedsiębiorca musi pisemnie uzasadnić wniesienie sprzeciwu.

Postępowanie po wniesieniu sprzeciwu

Wniesienie sprzeciwu powoduje wstrzymanie:

• czynności kontrolnych przez organ kontroli, którego czynności sprzeciw dotyczy - z chwilą doręczenia kontrolującemu zawiadomienia o wniesieniu sprzeciwu,
   
• biegu czasu trwania kontroli - od dnia wniesienia sprzeciwu do dnia zakończenia postępowania wywołanego jego wniesieniem.

W przypadku wniesienia sprzeciwu organ kontroli może, w drodze postanowienia, dokonać zabezpieczenia dowodów mających związek z przedmiotem i zakresem kontroli, na czas rozpatrzenia sprzeciwu. Zabezpieczeniu podlegają dokumenty, informacje, próbki wyrobów oraz inne nośniki informacji, jeżeli stanowią lub mogą stanowić dowód w toku kontroli.

Organ kontroli rozpatruje sprzeciw w terminie 3 dni roboczych od dnia jego otrzymania. W następstwie czego wydaje postanowienie o odstąpieniu od czynności kontrolnych lub o ich kontynuowaniu.

Nierozpatrzenie sprzeciwu w terminie jest równoznaczne w skutkach z wydaniem przez organ właściwy postanowienia o odstąpieniu od czynności kontrolnych.

W przypadku wydania postanowienia o kontynuacji czynności kontrolnych przedsiębiorcy przysługuje prawo złożenia zażalenia. Może tego dokonać w terminie 3 dni od dnia doręczenia mu postanowienia. Właściwy organ rozpatruje zażalenie w ciągu 7 dni od dnia jego wniesienia oraz wydaje postanowienie o:

• utrzymaniu w mocy zaskarżonego postanowienia,
   
• uchyleniu zaskarżonego postanowienia i odstąpieniu od czynności kontrolnych.

Nierozpatrzenie zażalenia w terminie jest równoznaczne w skutkach z wydaniem postanowienia o uchyleniu zaskarżonego postanowienia i odstąpieniu od czynności kontrolnych.

Zarówno do postępowania, przedmiotem którego jest złożony sprzeciw, jak i do postępowania zażaleniowego, zastosowanie mają przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

Skarga do sądu administracyjnego

Przedsiębiorcy na rozstrzygnięcie organu wyższego stopnia przysługuje jeszcze prawo do wniesienia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Po rozstrzygnięciu wydanym przez WSA przedsiębiorcy przysługuje skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Ponadto przedsiębiorcy przysługuje prawo wniesienia skargi na przewlekłe prowadzenie kontroli. Wnosi się ją do WSA. Z tym że dokonać tego można dopiero po wydaniu postanowienia o utrzymaniu w mocy zaskarżonego postanowienia. Do skargi stosuje się odpowiednio przepisy Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.) dotyczące skargi na przewlekłe prowadzenie postępowania.

Co istotne, wniesienie skargi nie wstrzymuje czynności kontrolnych.