Limity pomocy de minimis

Pomoc de minimis to forma wsparcia publicznego dla małych i średnich przedsiębiorców. Nie wymaga notyfikacji Komisji Europejskiej. Wsparcie w regule de minimis może przybierać bardzo różne formy. Limity tej pomocy w odniesieniu do poszczególnych sektorów gospodarki określają przepisy unijne. Bez względu na źródło jej pochodzenia zasady udzielania są takie same. Kto i na jakich zasadach może z niej skorzystać?

Pomoc de minimis

Od 1 stycznia 2014 r. zasady przyznawania pomocy de minimis reguluje rozporządzenie Komisji Europejskiej 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. Pomoc ta może przybierać różne formy. Przykładowo może zostać przeznaczona na pokrycie wydatków kwalifikowalnych bezpośrednio związanych z:

• uruchomieniem działalności gospodarczej, z wyjątkiem podmiotów, które w okresie 12 miesięcy poprzedzających dzień przystąpienia do projektu prowadziły działalność gospodarczą i ją zakończyły,
   
• zakupem usług doradczych i szkoleniowych oraz uzyskaniem finansowego wsparcia pomostowego w postaci bezpośredniej i bezzwrotnej pomocy kapitałowej przez beneficjentów, w okresie 12 miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej.

Limity

» podstawowy

Zasadniczo całkowita kwota pomocy de minimis przyznanej przez państwo członkowskie jednemu przedsiębiorstwu nie może przekroczyć 200.000 euro w okresie trzech lat podatkowych. Natomiast w odniesieniu do przedsiębiorców prowadzących działalność zarobkową w zakresie drogowego transportu towarów, limit ten wynosi 100.000 euro. Wyjątkiem jest sytuacja świadczenia usług zintegrowanych, w których drogowy transport towarów jest tylko jednym z elementów usługi, np. usług przeprowadzkowych. W takim przypadku nie należy uznawać ich za usługi transportowe i wówczas limit dopuszczalnej pomocy wynosi 200.000 euro.

Podmiotom prowadzącym działalność zarobkową w zakresie transportu drogowego pomoc de minimis nie może zostać przyznana na nabycie pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego.

» dla rolników

Wielkość pomocy, jaka może zostać przyznana jednemu producentowi rolnemu, to 15.000 euro w okresie trzech lat, czyli w bieżącym roku podatkowym i w ciągu poprzedzających go 2 lat podatkowych. Co istotne, jeżeli producent rolny prowadzi działalność również w innych sektorach gospodarki, obowiązują go dodatkowe limity pomocy we wcześniej wskazanym okresie, wynoszące odpowiednio:

• 30.000 euro - jeżeli poza rolnictwem prowadzi działalność w rybołówstwie,
   
• 200.000 euro - jeżeli poza rolnictwem i rybołówstwem jest przedsiębiorcą prowadzącym działalność w innych sektorach.

Może ona być udzielona w szczególności na szkolenia, inwestycje, ale także w formie zwolnień podatkowych czy umorzenia odsetek ZUS i innych.

Forma pomocy

Zgodnie z informacjami Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zamieszczonymi na jej stronie internetowej www.arimr.gov.pl, w ciągu ostatnich lat producenci rolni mogli otrzymać pomoc de minimis m.in. w formie:

• dopłaty do oprocentowania kredytów na zakup ziemi,
   
• dopłaty do oprocentowania kredytów "klęskowych",
   
• jednorazowej pomocy finansowej dla rolników, którzy w 2014 r. byli producentami owoców porzeczki czarnej lub owoców wiśni,
   
• jednorazowej pomocy finansowej dla rolników, którzy w 2014 r. byli producentami cebuli, kapusty lub jabłek,
   
• jednorazowej pomocy finansowej dla rolników, którzy w 2014 r. ponieśli szkody w uprawach rolnych wyrządzonych przez dziki,
   
• jednorazowej pomocy finansowej dla rolników, którzy w 2015 r. byli producentami owoców porzeczki czarnej,
   
• jednorazowej pomocy finansowej dla podatników podatku rolnego, którzy w 2015 r. prowadzili chów i hodowlę ryb słodkowodnych w stawach rybnych położonych na obszarze gmin, w których wystąpiła susza,
   
• jednorazowej pomocy finansowej dla producentów rolnych prowadzących w 2015 r. gospodarstwo, w którym utrzymywane są zwierzęta z gatunku świnia,
   
• umorzenia w całości lub części wierzytelności.

Jeden organizm gospodarczy

W praktyce gospodarczej przedsiębiorcy najczęściej mają do czynienia z ogólną pomocą de minimis, czyli z limitem 200.000 euro w ciągu trzech lat podatkowych. Przepisy rozporządzenia 1407/2013/UE precyzują, w jakich przypadkach wystąpi jeden organizm gospodarczy, czyli jedno przedsiębiorstwo na potrzeby pomocy de minimis. I tak dla celów tej pomocy jedno przedsiębiorstwo obejmuje wszystkie jednostki gospodarcze, które są ze sobą powiązane. Przy czym musi zaistnieć co najmniej jeden z następujących stosunków, gdy jednostka gospodarcza:

• posiada w drugiej jednostce gospodarczej większość praw głosu akcjonariuszy, wspólników lub członków,
   
• ma prawo wyznaczyć lub odwołać większość członków organu administracyjnego, zarządzającego lub nadzorczego innej jednostki gospodarczej,
   
• ma prawo wywierać dominujący wpływ na inną jednostkę gospodarczą zgodnie z umową zawartą z tą jednostką lub postanowieniami w jej akcie założycielskim bądź umowie spółki,
   
• która jest akcjonariuszem lub wspólnikiem w innej jednostce gospodarczej lub jej członkiem, samodzielnie kontroluje, zgodnie z porozumieniem z innymi akcjonariuszami, wspólnikami lub członkami tej jednostki, większość praw głosu akcjonariuszy, wspólników lub członków tej jednostki.

Jednostki gospodarcze pozostające w jakimkolwiek ze stosunków, o których mowa wcześniej, za pośrednictwem jednej innej jednostki gospodarczej lub kilku innych jednostek gospodarczych również są uznawane za jedno przedsiębiorstwo.

Dwa przedmioty działalności

W przypadku gdy przedsiębiorstwo prowadzi działalność zarobkową w zakresie drogowego transportu towarów, a także inną działalność, w odniesieniu do której stosuje się pułap wynoszący 200.000 euro, wówczas w odniesieniu do tego przedsiębiorstwa stosuje się limit wynoszący 200.000 euro.

Reguła ta ma zastosowanie, pod warunkiem że dane państwo członkowskie zapewni za pomocą odpowiednich środków, takich jak rozdzielenie działalności lub wyodrębnienie kosztów, by korzyść dotycząca działalności w zakresie drogowego transportu towarów nie przekraczała 100.000 euro oraz by pomoc de minimis nie była wykorzystywana na nabycie pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego towarów.

Podział przedsiębiorstwa

W sytuacji gdy przedsiębiorstwo dokona podziału na co najmniej dwa osobne przedsiębiorstwa, wówczas pomoc de minimis przyznaną przed podziałem przydziela się przedsiębiorstwu, które z niej skorzystało. Zasadniczo oznacza to, że przydzielić ją należy przedsiębiorstwu, które przejmuje działalność, w odniesieniu do której pomoc de minimis została wykorzystana.

Jeżeli zaś dokonanie takiego przydziału jest niemożliwe, pomoc de minimis należy przydzielić poszczególnym podmiotom proporcjonalnie na podstawie wartości księgowej kapitału podstawowego nowych przedsiębiorstw, zgodnie ze stanem na dzień wejścia podziału w życie.

Połączenie bądź przejęcie

W przypadku połączenia lub przejęcia przedsiębiorstw, w celu ustalenia, czy nowa pomoc de minimis dla nowego przedsiębiorstwa lub przedsiębiorstwa przejmującego nie przekracza odpowiedniego pułapu, uwzględnia się wszelką wcześniejszą pomoc de minimis przyznaną któremukolwiek z łączących się przedsiębiorstw.

Pomoc de minimis przyznana zgodnie z prawem przed połączeniem lub przejęciem pozostaje zgodna z prawem.

Ustalanie limitu

Każdorazowo przy ustalaniu wartości uzyskanego dotychczas wsparcia należy brać pod uwagę rok podatkowy oraz dwa lata poprzednie. Wnioskując o pomoc w 2017 r. należy zliczyć lata 2017, 2016 i 2015. Do ogólnej puli wlicza się wszystkie środki uzyskane przez danego przedsiębiorcę jako pomoc de minimis w badanym okresie. W tym przypadku nie ma znaczenia forma pomocy, źródło jej pochodzenia ani cel, na jaki została wykorzystana.

Aby potwierdzić, że w wyniku przyznania pomocy, o którą wnioskodawca się ubiega, nie zostanie przekroczony dopuszczalny limit, zobowiązany jest on przedstawić podmiotowi udzielającemu pomocy, wraz z wnioskiem o udzielenie pomocy, w szczególności:

• wszystkie zaświadczenia o pomocy de minimis, jakie otrzymał w roku, w którym ubiega się o pomoc, oraz w ciągu 2 poprzedzających go lat podatkowych albo
   
• oświadczenie o wielkości pomocy de minimis otrzymanej w tym okresie, lub
   
• oświadczenie o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie.

Jeżeli okaże się, że uzyskanie przez przedsiębiorcę pomocy, o jaką się ubiega spowodowało przekroczenie właściwego dla niego limitu, wówczas pomoc ta (w takiej wysokości) mu nie przysługuje.

Wartość otrzymanej pomocy de minimis można sprawdzić w Urzędzie Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Służy temu aplikacja SUDOP (System Udostępniania Danych o Pomocy Publicznej), która zawiera informacje o:

• wdrażanych w Polsce środkach pomocowych, 
   
• pomocy udzielonej w ramach wdrażanych w Polsce środków pomocowych,
   
• wszelkiej pomocy publicznej i pomocy de minimis udzielonej danemu beneficjentowi.

Wydruki danych o pomocy otrzymanej przez beneficjenta mają charakter wyłącznie informacyjny. Oznacza to, że przedstawienie wydruku podmiotowi udzielającemu pomocy nie jest równoznaczne z realizacją obowiązku przedstawienia zaświadczenia/oświadczenia o otrzymanej pomocy de minimis.