A A A

Zasady reglamentacji działalności gospodarczej

Gazeta Podatkowa

Przepisy, obowiązującego od dnia 30 kwietnia 2018 r., Prawa przedsiębiorców wprowadzają zmiany w zakresie reglamentacji działalności gospodarczej. Ustawa powraca do wyrażanego od wielu lat postulatu, aby przy utrzymaniu koncesji i zezwoleń jako dwóch odrębnych rodzajów aktów administracyjnych reglamentujących działalność gospodarczą wyraźnie je od siebie oddzielić i zróżnicować ich reżim prawny. Zatem pozostają trzy zasadnicze formy reglamentowania działalności: koncesje, zezwolenia i rejestry działalności regulowanej.

Koncesje na działalność gospodarczą występują w dziedzinach mających dla państwa szczególne (kwalifikowane) znaczenie ze względu na bezpieczeństwo państwa lub obywateli albo inny ważny interes publiczny, i w których ważne względy interesu publicznego przemawiają za tym, aby poddać je najmocniejszej formie reglamentacji, jaką jest koncesja, i nie zastępować jej łagodniejszymi formami reglamentacji lub całkowitą dereglamentacją. Z kolei zezwolenia na działalność gospodarczą występują w dziedzinach działalności gospodarczej, które też są dla państwa ważne, ale nie są jednak tak strategiczne jak dziedziny objęte koncesjami i w których można wprowadzić łagodniejszą niż koncesja formę reglamentacji.

Jak czytamy w uzasadnieniu do ustawy koncesje mają być udzielane w formie decyzji administracyjnych uznaniowych, co oznacza, że organowi koncesyjnemu będzie przysługiwać możliwość wyboru rozstrzygnięcia odnośnie tego, czy danemu przedsiębiorcy udzielić koncesji czy też odmówić jej udzielenia lub też udzielić jej w zakresie węższym niż określona we wniosku, nawet jeżeli dany przedsiębiorca spełnia wszystkie ustawowe warunki udzielenia koncesji (art. 39 ust. 1 pkt 2 ustawy). Tak rozumiana uznaniowość w udzielaniu koncesji nie jest oczywiście tożsama z pełną dowolnością lub arbitralnością organu. W polskim prawie uznanie administracyjne - które polega na przyznaniu organowi administracji kompetencji do dokonania wyboru między dwoma lub więcej równoprawnymi rozstrzygnięciami - nie jest bowiem uprawnieniem nieograniczonym w tym sensie, że nie pozwala na dowolność w jego stosowaniu, lecz wymaga przedstawienia przez organ odpowiedniej argumentacji osadzonej w realiach danej sprawy. Taka decyzja musi być uzasadniona w sposób szczególnie wnikliwy i przekonywający przedsiębiorcę do argumentów, którymi kierował się organ koncesyjny. Decyzję opartą na uznaniu administracyjnym podejmuje się w oparciu o zasady słuszności, sprawiedliwości oraz logiki.

Natomiast zezwolenia mają charakter decyzji administracyjnych związanych, co oznacza, że organ zezwalający ma obowiązek ich udzielenia po stwierdzeniu, że przedsiębiorca spełnia wymagane prawem warunki wykonywania działalności gospodarczej w zakresie objętym obowiązkiem uzyskania zezwolenia (art. 42 ustawy).

Oprócz koncesji i zezwoleń na działalność gospodarczą, Prawo przedsiębiorców przewiduje jeszcze trzecią formę reglamentacji działalności gospodarczej, jaką jest wpis do rejestru działalności regulowanej. Wpis ten ma być stosowany w przypadku tzw. działalności regulowanej, czyli działalności określonej w ustawach odrębnych, której wykonywanie warunkowane jest uprzednim spełnieniem przez przedsiębiorcę określonych ustawowo warunków. Po ich spełnieniu oraz po uzyskaniu wpisu w rejestrze działalności regulowanej przedsiębiorca może legalnie rozpocząć wykonywanie danego rodzaju działalności regulowanej, przy czym organ prowadzący, na podstawie przepisów regulujących daną działalność gospodarczą, rejestr działalności regulowanej ma zawsze obowiązek dokonać wpisu przedsiębiorcy do tego rejestru na wniosek przedsiębiorcy, po złożeniu przez tego ostatniego oświadczenia o spełnieniu warunków wymaganych do wykonywania danej działalności. Oświadczenie to przedsiębiorca może złożyć bądź bezpośrednio do organu prowadzącego rejestr działalności regulowanej, bądź też do urzędu gminy.