A A A

Wpłaty do PPK a 50% koszty uzyskania przychodów

Gazeta Podatkowa

Jedna z wyższych uczelni medycznych będzie finansować swoim pracownikom składki na pracownicze plany kapitałowe (PPK). Do wynagrodzeń nauczycieli akademickich i pracowników naukowych od lat stosowane są 50% koszty uzyskania przychodów. Czy do wpłat pracodawcy z tytułu PPK też można zastosować podwyższone koszty uzyskania?

NIE. Wpłaty pracodawcy na PPK, zarówno podstawowe, jak i dodatkowe, nie mają charakteru wynagrodzenia za pracę twórczą. Świadczenie to jest pochodną stosunku prawnego łączącego pracownika z uczelnią oraz okoliczności, w postaci złożenia przez niego deklaracji przystąpienia do PPK.

Wpłaty do PPK, w części finansowanej przez pracodawcę, stanowią na gruncie pdof przychód pracownika zaliczany do źródła, jakim jest stosunek pracy (art. 12 ust. 1 ustawy o pdof). Dotyczy to w równym stopniu wpłat podstawowych, jak i dodatkowych. Od przychodu ze stosunku pracy należy, co do zasady, pobrać zaliczkę na ogólnych zasadach, stosując tzw. pracownicze koszty uzyskania przychodów.

Jeżeli jednak pracownik, w ramach swoich obowiązków służbowych, wykonuje zadania mieszczące się w działalności wymienionej w art. 22 ust. 9b ustawy o pdof, których efekt chroniony jest przepisami ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1062), do jego wynagrodzenia znajdują zastosowanie podwyższone 50% koszty uzyskania przychodów. Jednakże koszty podatkowe w powyższej wysokości dotyczą tylko tej części wynagrodzenia, które stanowi honorarium autorskie (za stworzone dzieło), nie zaś do całego przychodu ze stosunku pracy.

Nauczyciele akademiccy i pracownicy naukowi uczelni stanowią specyficzną grupę zawodową. Ich praca - z natury rzeczy - polega na działalności twórczej o indywidualnym charakterze. Dlatego uprawnione jest korzystanie przez nich z podwyższonych kosztów podatkowych. Jak zauważa Minister Finansów, w interpretacji ogólnej wydanej dnia 15 września 2020 r., nr DD3.8201.1.2018, z przepisów ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2021 r. poz. 478 ze zm.), ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk (Dz. U. z 2020 r. poz. 1796 ze zm.) oraz ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1383 ze zm.) wynika, że 50% koszty uzyskania przychodów mają zastosowanie do całości wynagrodzenia nauczycieli akademickich i pracowników naukowych. Jednak wynagrodzenie, o którym mowa w powołanym piśmie, powinno być bezpośrednio związane z aktywnością zawodową pracownika.

Tymczasem wpłaty uczelni jako pracodawcy wynikają z przystąpienia pracownika do PPK. Nie są więc związane z pracą o charakterze twórczym, lecz z samym faktem pozostawania w stosunku pracy i złożeniem deklaracji przystąpienia do PPK.

Z powyższych względów analizowane przysporzenie majątkowe należy traktować jako świadczenie dodatkowe, poddane ogólnym regułom rozliczania podatkowego. Do wpłat pracodawcy do PPK powinno się stosować "standardowe" koszty uzyskania przychodów, uregulowane w art. 22 ust. 2 ustawy o pdof.