Jak założyć spółkę jawną tradycyjną drogą?
Wspólnicy, którzy aktualnie dążą do założenia spółki jawnej, mogą zarejestrować ją w KRS między innymi zawierając umowę spółki i składając w sądzie rejestrowym e-wniosek. Wybierając tę drogę rejestracji, wspólnicy mają pełną swobodę redagowania treści umowy spółki.
Określenie kształtu spółki
Spółka jawna stanowi najprostszą i najbardziej przystępną formę prowadzenia działalności gospodarczej spośród tych, które są uregulowane w Kodeksie spółek handlowych. Do założenia tej spółki konieczne jest zawarcie umowy spółki i uzyskanie wpisu do KRS. Spółka jawna powstaje z chwilą wpisu do KRS.
Pierwszym etapem zawiązywania spółki jest spisanie jej umowy. Jest to właściwy czas na ustalenie kształtu spółki. Wspólnicy mogą skorzystać ze wzoru umowy spółki, jaki dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl, w zakładce Umowy. Aby zrozumieć zasady funkcjonowania spółki jawnej, należy zapoznać się z przepisami K.s.h., w szczególności z jego art. 8-101 oraz art. 22-85. W tym miejscu wskazać można, że poszczególne paragrafy zawarte we wspomnianym wzorze umowy spółki jawnej odnoszą się do konkretnych przepisów, i tak w odniesieniu do następujących paragrafów odwołać się należy do wskazanych przepisów: § 7 - art. 53 K.s.h., § 8 - art. 29-30 K.s.h., § 9- 10 - art. 38-47 K.s.h., § 11 - art. 51-52 K.s.h., § 12 - art. 10 K.s.h., § 13 - art. 64 i art. 60 K.s.h., § 14 - art. 64 K.s.h. W przypadku przepisów art. 39-57 K.s.h. trzeba zwrócić uwagę, że na mocy art. 37 § 1 K.s.h. zasady z nich wynikające mają zastosowanie w spółce, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej. Określając firmę, tj. nazwę spółki (patrz § 2 umowy) pamiętać należy o treści art. 24 K.s.h. oraz ogólnych regułach prawa firmowego zawartych w art. 431-4310 Kodeksu cywilnego.
Treść K.s.h. czy Kodeksu cywilnego dostępna jest w serwisie www.przepisy.gofin.pl, w zakładce Kodeksy. Pod każdym z przepisów zamieszczone są artykuły dotyczące danej regulacji. Zapoznanie się z ich treścią pozwoli poznać sens przepisów i w miarę możliwości poprzez odpowiednie zredagowanie umowy spółki dostosowanie regulacji kodeksowych do potrzeb wspólników.
Umowa bez notariusza
Umowa spółki jawnej rejestrowanej tradycyjną drogą powinna zostać zawarta na piśmie. W przeciwnym razie umowa będzie nieważna (art. 23 K.s.h.).
Rejestracja w KRS
Wpis do rejestru przedsiębiorców KRS dokonywany jest na wniosek. Składa się go drogą elektroniczną.
Do e-wniosku należy dołączyć dokumenty stanowiące podstawę wpisu, tj.
- umowę spółki,
- wykaz adresów wspólników albo ich adresy do doręczeń na osobnej kartce; Obowiązek ten reguluje art. 26 § 1 pkt 3 K.s.h.). Obecnie należy pamiętać także o regulacji szczególnej wynikającej z nowego brzmienia art. 19a ust. 5 ustawy o KRS. Zgodnie z nim do wniosku o wpis osób reprezentujących podmiot wpisany do Rejestru, likwidatorów i prokurentów należy dołączyć oświadczenia tych osób obejmujące zgodę na ich powołanie oraz ich adresy do doręczeń. Wymogu dołączenia oświadczenia obejmującego zgodę nie stosuje się, jeżeli wniosek o wpis jest podpisany przez osobę, która podlega wpisowi albo która udzieliła pełnomocnictwa do złożenia wniosku o wpis, albo której zgoda jest wyrażona w protokole z posiedzenia organu powołującego daną osobę lub w umowie spółki.
Wniosek należy opłacić przed przekazaniem do sądu rejestrowego. Opłaty za wpis spółki w trybie tradycyjnym wynoszą 600 zł (500 zł tytułem opłaty sądowej oraz 100 zł za ogłoszenie wpisu do MSiG).
Informacje o tym jak złożyć e-wniosek o wpis spółki do KRS w trybie tradycyjnym dostępne są w artykule: Rejestracja spółki w KRS w trybie tradycyjnym.
Każdy wspólnik ma prawo i obowiązek zgłoszenia spółki jawnej do rejestru (art. 26 § 3 K.s.h.).
Wpis do KRS, NIP i REGON
Jeżeli złożony w sądzie rejestrowym wniosek jest prawidłowy, sąd wpisze spółkę jawną do rejestru przedsiębiorców. Następnie dane objęte treścią wpisu (tzw. dane podstawowe spółki) zostaną przekazane drogą elektroniczną do urzędowych rejestrów (CRP KEP, tj. Centralnego Rejestru Podmiotów - Krajowej Ewidencji Podatników oraz rejestru REGON, a z CRP KEP także do ZUS).
Po zamieszczeniu danych podstawowych w CRP KEP czy rejestrze REGON spółce jawnej zostanie nadany odpowiednio NIP i REGON. Co więcej, informacja o tych numerach trafi z urzędów do sądu rejestrowego drogą elektroniczną i wówczas zostaną one zamieszczone w KRS. Wpisy NIP i REGON do KRS są wolne od opłat i nie podlegają ogłoszeniu w MSiG. Ujawnienie NIP w rejestrze stanowi potwierdzenie jego nadania. Urząd skarbowy nie będzie wydawał odrębnego poświadczenia.
Mając numery KRS, NIP i REGON wspólnicy mogą założyć rachunek bankowy dla spółki czy zadbać o pieczątkę firmową dla niej.
Obowiązki wobec urzędów
Nowa spółka w terminie 21 dni od dnia uzyskania wpisu w KRS zobowiązana jest złożyć zgłoszenie identyfikacyjne w zakresie danych uzupełniających na druku NIP-8. Składa się je wyłącznie w urzędzie skarbowym. Dane uzupełniające z CRP KEP zostaną przekazane elektronicznie do rejestru REGON i Centralnego Rejestru Płatników Składek (tj. do ZUS). W przypadku ZUS w NIP-8 zaznaczyć należy w części D.4 (pkt 80) czy spółka jest płatnikiem składek w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Przy tym w spółce jawnej to każdy ze wspólników (osób fizycznych) jest płatnikiem składek na własne ubezpieczenia. Natomiast spółka jest płatnikiem składek jedynie za osoby objęte obowiązkiem ubezpieczeń (np. pracowników). Jeżeli nowo zawiązana spółka nie będzie mieć takich osób, wówczas zaznaczyć trzeba kwadrat NIE. W przeciwnym razie zakreślić trzeba TAK i druk NIP-8 powinien być złożony w terminie 7 dni od daty rejestracji w KRS (zgodnie z informatorem ZUS).
Odrębnie od obowiązków spółki każdy ze wspólników musi w ZUS dokonać zgłoszenia siebie jako płatnika składek (na druku ZUS ZFA) oraz jako osobę ubezpieczoną (na druku ZUS ZUA lub ZUS ZZA).
Spółka może także dokonać rejestracji dla potrzeb VAT (na druku VAT-R). W niektórych sytuacjach rejestracja taka jest obowiązkowa.
Spółka jawna a status podatnika CIT
Od 1 stycznia 2021 r. rozszerzony został katalog podatników CIT m.in. o niektóre spółki jawne. Spośród spółek jawnych podatnikiem CIT są jedynie te spółki, których wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne i tylko wówczas, gdy spółka nie wywiąże się z obowiązków informacyjnych. Chodzi tu o złożenie przed rozpoczęciem roku obrotowego informacji o podatnikach CIT i podatnikach PIT posiadających, bezpośrednio lub za pośrednictwem podmiotów niebędących podatnikami podatku dochodowego, prawa do udziału w zysku tej spółki, jak i aktualizację złożonej informacji w terminie 14 dni, licząc od dnia zaistnienia zmian w składzie podatników (art. 1 ust. 3 pkt 1a ustawy o pdop - Dz. U. z 2020 r. poz. 1406 ze zm.). Informację taką (CIT-15J, załącznik do niej to CIT/JW) należy złożyć do naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na siedzibę spółki jawnej oraz naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla każdego podatnika osiągającego dochody z takiej spółki.
Brzmienie przepisów przesądza, że spółki jawne z wyłącznym udziałem osób fizycznych nie są podatnikami CIT. Spółki te nie muszą dopełniać żadnych formalności, aby utrzymać swoją transparentność podatkową (tj. brak statusu podatnika podatku dochodowego).
Omawiane obowiązki dotyczą natomiast nowo zakładanej spółki jawnej, w której choć jeden wspólnik nie jest osobą fizyczną. Zgodnie z wyjaśnieniami MF zaprezentowanymi m.in. w odpowiedzi MF z dnia 8 stycznia 2021 r. na zapytanie nr 2151 czy w odpowiedzi MF z dnia 15 lutego 2021 r. na interpelację nr 18645 spółki jawne z mieszanym składem zaczynające działalność po 31 stycznia 2021 r., chcąc zachować status podmiotu transparentnego podatkowo, muszą złożyć omawianą informację przed rozpoczęciem pierwszego roku obrotowego. Przy tym, zdaniem MF, sam akt wpisania spółki jawnej do KRS nie rozpoczyna jej roku obrotowego. Nowo powstała jednostka obowiązana jest otworzyć księgi rachunkowe na dzień rozpoczęcia działalności, którym jest dzień pierwszego zdarzenia wywołującego skutki o charakterze majątkowym lub finansowym (art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości). MF uznało zatem, że jeżeli nowo utworzona spółka jawna, której wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne, już po swoim zarejestrowaniu w KRS, a przed dniem faktycznego rozpoczęcia działalności gospodarczej złoży informację, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 1a ustawy o pdop, to zachowa ona status podmiotu podatkowo transparentnego. W przypadku niezłożenia informacji w wymaganym terminie spółka jawna uzyska status podatnika CIT.
Zgłoszenie do CRBR
Nowa spółka, po uzyskaniu wpisu do KRS, zobowiązana jest zgłosić informacje o swoim beneficjencie rzeczywistym (beneficjentach rzeczywistych) do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych. Informacje dotyczące tego obowiązku opisane są w artykule: Zgłoszenie do CRBR obowiązkowe dla większości spółek handlowych.
Rozliczenie PCC od umowy spółki Spółka jawna musi rozliczyć się z PCC. Powinna, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację (PCC-3) oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy spółki. Termin 14 dni liczony jest od daty zawarcia umowy spółki. Oznacza to, że z rozliczeniem PCC nie należy czekać do daty rejestracji w KRS. Przy czym ustawa o PCC zawiera regulację uprawniającą do żądania zwrotu zapłaconego PCC w przypadku, gdy spółka nie zostanie zarejestrowana w rejestrze przedsiębiorców. Podstawę opodatkowania przy zawarciu umowy spółki stanowi wartość wkładów do spółki osobowej. Co ważne, nie jest tu istotna wartość rynkowa, a wartość wkładów ustalona przez wspólników i określona w umowie spółki. Od podstawy opodatkowania odejmuje się wynagrodzenie notariusza dotyczące zawarcia umowy (o ile wystąpi w danym przypadku) i koszt rejestracji w KRS. Stawka PCC od umowy spółki wynosi 0,5%. W przypadku umowy spółki zawieranej w formie aktu notarialnego formalności związane z rozliczeniem PCC załatwi notariusz, jemu przekazuje się kwotę podatku. |
NIEZBĘDNIK
CZASOPISMA I PUBLIKACJE
TERMINARZ KSIĘGOWY
I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | X | XI | XII |
WYDAWNICTWA INTERNETOWE
PRZYDATNE LINKI
- www.AutowFirmie.pl
- www.Czas-Pracy.pl
- www.EmeryturyiRenty.pl
- www.KalkulatoryPodatkowe.pl
- www.KasaFiskalna.pl
- www.KodeksPracy.pl
- www.PodatekDochodowy.pl
- www.PodatekOdNieruchomosci.pl
- www.PodatekVAT.pl
- www.RozliczanieVat.pl
- www.RozliczenieDelegacji.pl
- www.RozliczenieWynagrodzenia.pl
- www.SkladkaZUS.pl
- www.SrodkiTrwale.pl
- www.UmowyCywilnoprawne.pl
- www.UmowyoPrace.pl
- www.UmowaZlecenia.pl