A A A

Ubezpieczenia ze zlecenia wykonywanego przez osobę prowadzącą własną firmę

Gazeta Podatkowa

Jestem zatrudniona na podstawie umowy zlecenia. Za jej wykonywanie otrzymuję miesięczne wynagrodzenie w kwocie 2.800 zł. Chciałabym w lutym 2023 r. otworzyć działalność gospodarczą. Nie chcę korzystać z "ulgi na start". Czy w takim przypadku jako przedsiębiorca będę musiała płacić za siebie do ZUS składki społeczne oraz zdrowotną, czy tylko składkę zdrowotną?

Z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej Czytelniczka musiałaby opłacać za siebie do ZUS zarówno składki na ubezpieczenia społeczne, jak i składkę zdrowotną.

Jeśli osoba prowadząca działalność wykonuje jednocześnie umowę zlecenia, której przedmiot jest inny niż zakres wykonywanej działalności, wówczas podlega ona obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu tej działalności. Tak jest, gdy z racji wykonywania umowy zlecenia podstawa wymiaru składek emerytalno-rentowych jest niższa od najniższej podstawy wymiaru składek dla przedsiębiorców, wynoszącej 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Zasada ta ma zastosowanie do wszystkich osób prowadzących pozarolniczą działalność (patrz ramka), a nie tylko do tych, którzy prowadzą własną firmę na podstawie wpisu do CEIDG. Czytelniczka uzyskuje z umowy zlecenia wynagrodzenie w kwocie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, które będzie obowiązywać przedsiębiorców w 2022 r. (2.800 zł < 4.161 zł), więc musiałaby opłacać składki społeczne z racji prowadzonej działalności. Z wykonywanej umowy zlecenia podlegałaby wówczas obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu (ubezpieczenia emerytalno-rentowe byłyby dla niej doborowolne).

Gdyby natomiast po założeniu firmy (na podstawie wpisu do CEIDG) Czytelniczka miała prawo do ulgi przewidzianej dla nowych przedsiębiorców i obowiązującą ją najniższą podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu tej działalności była kwota stanowiąca 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia (w 2023 r. - w I półroczu 1.047 zł), wówczas obowiązkowo podlegałaby ubezpieczeniom społecznym z obu tytułów (tj. zarówno ze zlecenia, jak i z tytułu prowadzonej działalności). Oznacza to, że od wynagrodzenia uzyskiwanego ze zlecenia powinna mieć naliczane zarówno składki społeczne, jak i zdrowotną oraz powinna je też opłacać za siebie jako przedsiębiorca (tj. składki społeczne i składkę zdrowotną). Obowiązkowo podlegałaby wtedy ubezpieczeniom społecznym z obu tytułów, chyba że łączna podstawa wymiaru składek na te ubezpieczenia z jednego tytułu wynosiłaby co najmniej kwotę minimalnego wynagrodzenia - wówczas drugi tytuł (tu: umowa zlecenia) nie powodowałby tego obowiązku. Przykładowo, gdyby z racji prowadzonej działalności do podstawy wymiaru składek społecznych zadeklarowała kwotę w wysokości minimalnego wynagrodzenia, czyli w 2023 r. - 4.161 zł, mimo że obowiązującym minimum w lutym br. będzie 1.047 zł). Ta sama zasada dotyczy też przedsiębiorców opłacających tzw. mały ZUS, którzy jednocześnie wykonują umowę zlecenia.

W obu natomiast przypadkach ubezpieczenie zdrowotne jest obowiązkowe z każdego tytułu. Składka zdrowotna powinna więc być opłacana przez zleceniodawcę (po potrąceniu jej z wynagrodzenia wypłacanego z umowy zlecenia) oraz samego przedsiębiorcę.

Za pozarolniczą działalność uważa się działalność:

»	gospodarczą na podstawie przepisów ustawy - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych,
»	twórczą i artystyczną,
»	działalność w zakresie wolnego zawodu,
»	jednoosobową spółkę z o.o. oraz działalność prowadzoną jako wspólnik spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,
»	prowadzoną przez akcjonariusza prostej spółki akcyjnej wnoszącego do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług,
»	prowadzoną przez komplementariusza w spółce komandytowo - akcyjnej,
»	prowadzoną w formie publicznej lub niepublicznej szkoły, jako inną formę wychowania przedszkolnego, placówki lub ich zespołu, na podstawie przepisów ustawy - Prawo oświatowe.