A A A

Wyłączenia z amortyzacji

Gazeta Podatkowa

Nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych do celów podatkowych od:

1) gruntów i prawa wieczystego użytkowania gruntów,
2) dzieł sztuki i eksponatów muzealnych,
3) wartości firmy, jeżeli wartość ta powstała w inny sposób niż określony w art. 22b ust. 2 pkt 1 i 1a updof i odpowiednio art. 16b ust. 2 pkt 2 updop,
4) składników majątku, które nie są używane na skutek zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców albo zaprzestania działalności, w której te składniki były używane (w tym przypadku składniki te nie podlegają amortyzacji od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zawieszono albo zaprzestano tę działalność).

Na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych nie amortyzuje się budynków mieszkalnych wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami lub lokali mieszkalnych, służących prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawianych albo wynajmowanych na podstawie umowy, jeżeli podatnik nie podejmie decyzji o ich amortyzowaniu.

Z kolei osoby prawne oprócz wymienionych składników majątku nie mogą amortyzować budynków, lokali, budowli i urządzeń zaliczanych do spółdzielczych zasobów mieszkaniowych lub służących działalności społeczno-wychowawczej prowadzonej przez spółdzielnie mieszkaniowe.

Regulacje w tym zakresie zawierają odpowiednio art. 22c updof i art. 16c updop.

Ponadto odpisów amortyzacyjnych nie dokonują podatnicy, którzy ze względu na ogłoszoną upadłość obejmującą likwidację majątku nie prowadzą działalności gospodarczej (art. 22f ust. 1 updof i art. 16f ust. 1 updop).

Modyfikacje w zakresie amortyzacji wprowadzone Polskim Ładem zlikwidowały możliwość dokonywania i ujmowania w kosztach podatkowych odpisów amortyzacyjnych od nieruchomości i praw o charakterze mieszkalnym stanowiących firmowe środki trwałe. Do końca 2021 r. przewidziana dla nich zarówno w ustawie o pdof, jak i ustawie o pdop stawka amortyzacyjna wynosiła 1,5%. Jeżeli jednak były to w rozumieniu tych przepisów nieruchomości używane lub ulepszone, to można je było amortyzować stawką wynoszącą nawet 10%.

W pdof dla przedsiębiorcy kwota uzyskana z odpłatnego zbycia takich nieruchomości i praw nie skutkuje powstaniem przychodu ze źródła, jakim jest działalność gospodarcza. Taka transakcja w ustawowo określonych okolicznościach powoduje powstanie przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 3 oraz art. 14 ust. 2c ustawy o pdof. To sprawia, że gdy do odpłatnego zbycia przez przedsiębiorcę będącego podatnikiem pdof m.in. budynku lub lokalu mieszkalnego dochodzi po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym został on nabyty, wówczas nie skutkuje ono powstaniem przychodu podatkowego. W efekcie zbywca nie ma obowiązku zapłaty podatku z tego tytułu. Z kolei przy odpłatnym zbyciu nieruchomości mieszkalnej przed upływem ustawowych 5 lat istnieje możliwość skorzystania z tzw. ulgi mieszkaniowej.

Polski Ład zlikwidował z dniem 1 stycznia 2022 r. możliwość dokonywania i obciążania kosztów podatkowych wartością odpisów amortyzacyjnych od nieruchomości i praw o charakterze mieszkalnym - i to zarówno na gruncie pdof, jak i pdop. Takie składniki nie podlegają amortyzacji, mało tego - w ogóle nie są ujmowane w ewidencji środków trwałych. To rozwiązanie Polski Ład wprowadził dla wszystkich przedsiębiorców bez względu na charakter działalności gospodarczej, w której nieruchomości i prawa mieszkalne są wykorzystywane.