Rzecznik MŚP chroni prawa przedsiębiorców

Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców gwarantuje ochronę ich praw i reprezentuje w ewentualnych sporach z organami administracji publicznej. Zajmuje się współpracą z organizacjami pozarządowymi, społecznymi i zawodowymi.

Zakres uprawnień

Rzecznik MŚP to gwarant wdrożenia zasad Konstytucji Biznesu i ochrony praw przedsiębiorców. Stoi na straży praw mikro-, małych i średnich przedsiębiorców. Działa na rzecz realizacji zasad: wolności działalności gospodarczej, bezstronności i równego traktowania, zrównoważonego rozwoju, a także uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów przedsiębiorców. Zakres jego uprawnień reguluje ustawa o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców. Stanowi ona, że Rzecznik MŚP w szczególności:

• występuje do właściwych organów władzy publicznej o zmianę przepisów, które są szkodliwe dla rozwoju przedsiębiorczości lub o wprowadzenie takich, które poprawią i usprawnią funkcjonowanie przedsiębiorców w Polsce,
• występuje do właściwych organów władzy publicznej o interpretacje przepisów, wyjaśnienia prawne,
• informuje właściwe organy nadzoru lub kontroli o nieprawidłowościach w funkcjonowaniu organów administracji publicznej,
• informuje właściwe organy o dostrzeżonych barierach i utrudnieniach w zakresie wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Polski,
• zwraca się o wszczęcie postępowania administracyjnego, wnosi skargi i skargi kasacyjne do sądu administracyjnego, a także uczestniczy w postępowaniach - na prawach przysługujących prokuratorowi,
• występuje z wnioskiem o wszczęcie postępowania wyjaśniającego lub dyscyplinarnego względem urzędników.

Sprawy z ZUS

Wiele sporów przedsiębiorców z ZUS toczy się dwuetapowo: najpierw postępowanie administracyjne, a później przed sądem powszechnym.

W myśl nowych regulacji Rzecznik MŚP może brać udział w postępowaniu w sprawach cywilnych z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, o których mowa w części pierwszej w księdze pierwszej w tytule VII w dziale III Kodeksu postępowania cywilnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 1805 ze zm.), jeżeli stroną jest przedsiębiorca, który wyraził zgodę na piśmie na udział Rzecznika, oraz jeżeli Rzecznik brał udział w postępowaniu administracyjnym poprzedzającym to postępowanie sądowe - na prawach przysługujących prokuratorowi.

W uproszczeniu można stwierdzić, że Rzecznik zyskał możliwość udziału w sporach pomiędzy ZUS a przedsiębiorcą również przed sądem powszechnym. Uprawnienie to dotyczy spraw, w których Rzecznik brał udział na etapie postępowania prowadzonego przed ZUS.

Zmiana ta jest niezwykle ważna dla przedsiębiorców, bowiem do tej pory mogli oni korzystać ze wsparcia Rzecznika tylko na pierwszym etapie sporu z ZUS, tj. na etapie postępowania administracyjnego. W opinii ustawodawcy udział Rzecznika w postępowaniu przed sądem powszechnym w sprawach z zakresu ubezpieczenia społecznego pozwoli na efektywne wsparcie przedsiębiorców w sporze z organem rentowym. Teraz Rzecznik może w sporach z ZUS działać tak jak w sporach podatkowych - pomagać podczas całej procedury kontrolnej i odwoławczej.

Przedsiębiorca występuje o pomoc

Rzecznik zasadniczo postępowanie wszczyna na wniosek przedsiębiorcy lub organizacji przedsiębiorców. Po zapoznaniu się ze skierowanym do niego wnioskiem może:

• podjąć czynności,
• wskazać wnioskodawcy przysługujące mu prawa i środki działania,
• przekazać sprawę według właściwości,
• odmówić podjęcia czynności.

Rzecznik, podejmując czynności, zobowiązany jest zbadać, czy wskutek działania lub zaniechania organu administracji publicznej nie nastąpiło naruszenie praw lub interesów przedsiębiorcy. W przypadku gdy w przeprowadzonym postępowaniu stwierdzi naruszenie praw przedsiębiorcy w działalności organów, organizacji lub instytucji publicznych, zwraca się z wnioskiem o wszczęcie postępowania wyjaśniającego lub dyscyplinarnego.

Przedsiębiorca przed wystąpieniem z wnioskiem do Rzecznika ma możliwość wypełnienia krótkiej ankiety na stronie https://rzecznikmsp.gov.pl/zalatw-sprawe/, dzięki czemu może sprawdzić, czy jego wniosek podlega kompetencjom powierzonym Rzecznikowi.

Wniosek można złożyć w Biurze Rzecznika MŚP lub w oddziale terenowym (patrz tabela).

Co istotne, rzecznik może również podejmować czynności z urzędu.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 6.03.2018 r. o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców (Dz. U. poz. 648)